Konkurencyjność gospodarstw agroturystycznych

We współczesnym świecie zdobycie przewagi nad konkurencją może decydować o istnieniu podmiotu na rynku. Przez konkurencję rozumiemy rywalizację między uczestnikami rynku, a przede wszystkim między podmiotami gospodarczymi, o jak największą liczbę klientów. Podmioty konkurują między sobą przede wszystkim ceną, jakością oferowanych produktów oraz warunkami sprzedaży.

W krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej, usługi stanowią dominującą sferę działalności społeczno-gospodarczej. Wysoki odsetek zatrudnionych w nich obywateli i znaczny udział w wytwarzaniu dochodu narodowego - to wyznaczniki wysokiego poziomu życia społeczeństw.

Do rodzaju usług, dynamicznie rozwijających się we współczesnym świecie, należy zaliczyć usługi turystyczne. Stanowią produkt, od którego zależy powodzenie działalności turystycznej. Specjalnie przygotowany produkt turystyczny, charakterystyczny dla danego regionu, powinien zwiększać konkurencyjność tych gospodarstw turystycznych, które mają go w swojej ofercie.

Czym jest produkt turystyczny?

Produkt, w tym szczególnie produkt turystyczny, można definiować w różny sposób. Przypisuje mu się dwojaki sens: w węższym znaczeniu oznacza on wszystko, co turysta kupuje, w szerokim – wszystko, co turysta czyni w czasie podróży oraz w miejscu przeznaczenia (pobytu w docelowym miejscu).

Przedmiotem wymiany na rynku turystycznym są:

• dobra i usługi, dla których czynnikiem tworzącym popyt jest wyłącznie turystyka (np. przejazdy, noclegi, usługi przewodnickie),
• dobra i usługi, których zakup występuje w związku z uprawianiem turystyki, ale którestanowią jedynie pewną substytucję konsumpcji w innych okresach i w innym miejscu (np.obuwie, ubiór),
• dobra i usługi, które zaspokajają te same potrzeby występujące zarówno u turystów, jak iosób nie będących turystami (np. łączność, ochrona zdrowia).

Produkt turystyczny mogą tworzyć, też:

• podstawowe dobra turystyczne (walory turystyczne),
• dobra materialne i usługi świadczone przez wytwórców,
• udogodnienia.

Definicja produktu

Polska Agencja Rozwoju Turystyki SA wskazuje produkt turystyczny jako najważniejszy czynnik rozwoju turystyki. Pod tym pojęciem rozumie nie tylko dobra i usługi, które kupuje turysta w trakcie swojej podróży, ale również jego przeżycia i wrażenia z nią związane. Produkt postrzegany jest więc jako magnes przyciągający turystów, z uwagi na swoją unikalność i kompleksowość.

Inna interpretacja produktu turystycznego przestawia go jako możliwie najszerzej ujęty pakiet usług, których celem jest zaspokojenie potrzeb osób odwiedzających dany teren w celach turystycznych, ale też - co nie jest zbyt często zauważane - zaspokajanie potrzeb rekreacyjnych mieszkańców tego obszaru i najbliższego otoczenia. Składniki tak rozumianego produktu stanowią: walory turystyczne, infrastruktura i odpowiednie usługi obszaru (miejsca docelowego) oraz jego dostępność komunikacyjna.

Dla definicji produktu turystycznego w ujęciu marketingowym nie można zapomnieć o tak istotnych czynnikach jak: wizerunek obszaru jako miejsca recepcji turystycznej, któremu służą celowe działania promocyjne, czy też poziom i struktura cen za określone składniki i całość produktu oferowane konsumentom.
Dla organizatora turystyki produktem jest więc wszystko, co stanowi jego ofertę bez względu na jej materialny czy niematerialny charakter. Elementarnym wyznacznikiem „asortymentowej samoregulacji” jest popyt nabywców. Warunki miejsca i czasu mogą dyktować różne formy towarowo-usługowej specjalizacji. Lokalny rynek może np. uzasadnić, obok działalności usługowej, uczestnictwo w handlu sprzętem turystycznym lub żywnością.

Grupy potrzeb

Punktem wyjścia dla przygotowania produktu są przede wszystkim motywacje podróży. Identyfikacja motywów dowodzi, że ludzie podróżując pragną zaspokoić potrzeby:

• odpoczynku w atrakcyjnym środowisku przyrodniczym (np. w górach, nad jeziorami, nad morzem),
• poznania ciekawych zjawisk przyrodniczych (np. wielkich kanionów, wodospadów, wulkanów, przełomów rzek),
• korzystania z dóbr kultury (np. teatrów, galerii, muzeów, zwiedzanie miejsc historycznych, zabytków architektonicznych),
• poprawy zdrowia (wyjazdy do miejscowości uzdrowiskowych, sanatoriów),
• uczestnictwa w wielkich wydarzeniach, uroczystościach i imprezach (np. olimpiadach, mistrzostwach w różnych dyscyplinach sportu, festiwalach filmowych),
• odwiedzin krewnych i znajomych,
• nauki i studiów,
• gospodarcze i zawodowe (np. negocjowanie i zawieranie kontaktów, badanie i ekspertyzy, konferencje, narady, konsultacje).

Każda z wymienionych grup potrzeb wymaga specjalnych ofert dóbr i usług odpowiadających ujawnianym przez nabywców preferencji i ich możliwościom ekonomicznym.

Pakiet usług

Zestaw usług turystycznych służących zaspokojeniu kompleksowych potrzeb nazywamy pakietem usług. Bywa on kombinacją kilku elementów oferowanych przez sprzedawcę jako jeden produkt, po określonej cenie. W skład pakietu wieloskładnikowego mogą wchodzić przykładowo: jedna lub kilka usług przewozowych (przelot samolotem, przejazd pociągiem, autokarem, statkiem), noclegi, posiłki, atrakcje (zwiedzanie zabytków, muzeów, centrum handlu i rozrywki, programy krajoznawcze i inne) oraz usługi dodatkowe (przewóz i dostawa bagażu, usługi przewodnika, opieka medyczna, zniżkowe bilety wstępów itp.). Pakiety nie wyczerpują oczywiście oferty firmy, ponieważ wielu sprzedawców wychodzi z założenia, iż turysta pragnie zróżnicować swój pobyt w miejscach przeznaczenia, a w związku z tym należy zapewnić mu możliwość samodzielnego zakupu różnych usług uzupełniających.

Wyróżnienie produktu

Odpowiednie sprecyzowanie cech produktu jest warunkiem jego rynkowego wyróżniania. Wyróżnianie produktu ma na celu kreowanie jego wizerunku, pozytywnie odbiegającego od substytutów oraz umożliwiającego łatwe przywoływanie przez konsumenta identyfikowalnych cech produktu. Mogą one wiązać się bezpośrednio z produktem np. morze, góry, dobra kuchnia), lub być bardziej nieuchwytne (np. niepowtarzalna atmosfera, odpowiednie towarzystwo). Kanwą budowy produktu mogą być już same nazwy imprez, jak “wczasy w siodle” czy “wczasy językowe”. Nie mniej ważną rolę spełnia nazwa przedsiębiorstwa, informująca o przeznaczeniu jego oferty.

Tworzenie wizerunku produktu i przedsiębiorstwa odbywa się nie tylko przez łatwo utrwalające się w pamięci nazwy, obrazy, symbole czy karykatury, ale przede wszystkim przez nawarstwianie się pozytywnych doświadczeń i opinii konsumentów. Przekonanie o solidności wywiązywania się firmy z zaciągniętych zobowiązań przysparza jej stałych klientów, stanowiąc ważny atut w rynkowej grze.

***

Efekt rozwoju turystyki wiejskiej powoduje wzrost zjawiska konkurencyjności. Pojawia się zatem potrzeba specjalizacji ofert, jako nowego, lepszego sposobu dotarcia do wybranego segmentu klientów. Organizatorzy wypoczynku na wsi wyszukują zatem walory, zarówno środowiska przyrodniczego jak i kulturowego, które sprawią, że ich propozycja stanie się jedyna, niepowtarzalna, a tym samym bardziej atrakcyjna dla turystów.

dr Marek Niewęgłowski - MODR Oddział Siedlce

przyg. ade

Literatura:
1. Łuczak M., Marketingowa koncepcja produktu turystycznego Sopotu, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2004.
2. Poławska I., Produkt turystyczny, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie. Warszawa 2008.

źródło: www.modr.mazowsze.pl