„Boże Narodzenie na Mazowszu”

„Boże Narodzenie na Mazowszu” - taki tytuł nosi wystawa, która otwarta została 11 grudnia br. w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu w diecezji płockiej. Oglądający ją mogą poznać adwentowe i świąteczne zwyczaje, tradycje kolędowania, potrawy wigilijne oraz dekoracje, którymi przed laty zdobiono wiejskie chałupy na Gody, jak nazywano święta Bożego Narodzenia.

Ekspozycje znajdują się w starych, liczących ponad 100 lat wiejskich chałupach. Zobaczyć można np. akcesoria niezbędne do wykonywania tradycyjnych ozdób choinkowych, kręcenia powróseł, wypieku świątecznych ciast, łuskania fasoli, darcia pierza czy przygotowywania pochodni do wyjścia na Pasterkę. Jest także niepowtarzalna okazja poczucia zapachu świeżo upieczonego piernika.

Osobną ekspozycję poświęcono tradycji nocy wigilijnej, z uroczystą postną wieczerzą, odbywającą się przy stole zasłanym sianem i nakrytym białym obrusem: „Podczas wieczerzy wybaczano sobie wzajemnie urazy i składano życzenia pomyślności w przyszłym roku. Opłatkiem dzielono się także z bydłem, a do izby przynoszono snop żyta lub owsa, który miał zapewnić urodzaj w nadchodzącym roku. Poza tym dzień wigilijny, wieczór i noc obfitowały w liczne wróżby o charakterze matrymonialnym oraz dotyczące urodzajów i pogody w nadchodzącym roku”, relacjonują organizatorzy wystawy.

Zwiedzający wystawę mogą także zobaczyć XIX-wieczne dekoracje świąteczne, w tym wiszące nad stołem wigilijnym ozdoby wyklejane z białego i kolorowego opłatka w formie kół, jabłek, kołysek, gwiazd i kółek, podwieszane do sufitów różne formy pająków, wkładane za obrazy zielone gałązki sosny lub świerczyny. Na początku XX wieku we wsiach północnego Mazowsza pojawiło się drzewko sosnowe (później także świerkowe), dekorowane ozdobami z opłatka, jabłkami, orzechami, czasami także piernikami i cukierkami.

Kolejna z ekspozycji dotyczy grup kolędniczych, które chodziły po domach od drugiego dnia świąt: „Byli to chłopcy z ruchomą gwiazdą lub kolędnicy z szopką, w której znajdowały się nieruchome lub ruchome figurki. Animator poruszający figurki i udzielający im głosu prezentował krótkie przedstawienie o narodzinach Chrystusa. Grupie tej często towarzyszył muzykant. Po Godach (później po Nowym Roku) rozpoczynali kolędę proboszczowie, odwiedzający domy swoich parafian z wizytą duszpasterską”, mówią pracownicy sierpeckiego skansenu.

Wystawa w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu prezentowana będzie do końca lutego 2011 r.