Unia z przyrodą

Komisja Europejska przyjęła nową kompleksową strategię na rzecz bioróżnorodności, mającą przywrócić ważną rolę przyrody w naszym życiu, oraz strategię „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego środowisku systemu żywnościowego. Te dwie strategie wzajemnie się uzupełniają, łącząc przyrodę, rolników, firmy i konsumentów we wspólnym wysiłku na rzecz zrównoważonej konkurencyjności w przyszłości.

Strategie te – zgodne z Europejskim Zielonym Ładem – proponują ambitne działania i zobowiązania UE mające na celu powstrzymanie utraty bioróżnorodności w Europie i na świecie oraz przekształcenie naszych systemów żywnościowych tak, aby stanowiły światowy wzorzec pod względem zrównoważonej konkurencyjności, ochrony zdrowia ludzi i planety oraz zapewnienia źródeł utrzymania wszystkim podmiotom w łańcuchu wartości żywności. Kryzys związany z COVID-19 pokazał, jak stajemy się bezbronni wobec coraz większej utraty bioróżnorodności i jak ważny dla naszego społeczeństwa jest dobrze działający system żywnościowy. W obu strategiach na pierwszym miejscu stawia się obywatela, zobowiązując się do zwiększenia ochrony obszarów lądowych i morskich, odbudowy zdegradowanych ekosystemów i zapewnienie UE pozycji międzynarodowego lidera zarówno w dziedzinie ochrony bioróżnorodności, jak i budowania zrównoważonego łańcucha żywnościowego.

Nowa strategia na rzecz bioróżnorodności dotyczy głównych przyczyn utraty bioróżnorodności, takich jak niezrównoważone użytkowanie gruntów i morza, nadmierna eksploatacja zasobów naturalnych, zanieczyszczenie środowiska i inwazyjne gatunki obce. Strategia ta, przyjęta w środku pandemii COVID-19, jest centralnym elementem unijnego planu odbudowy, ma zasadnicze znaczenie dla zapobiegania przyszłym wybuchom epidemii i budowania odporności na nie oraz stwarza bezpośrednie możliwości biznesowe i inwestycyjne w celu ożywienia gospodarki UE. Dzięki tej strategii kwestia bioróżnorodności ma szansę stać się integralną częścią ogólnej strategii UE na rzecz wzrostu gospodarczego. W strategii proponuje się m.in. ustanowienie wiążących celów w zakresie odtworzenia zdegradowanych ekosystemów i rzek, poprawy stanu siedlisk i gatunków chronionych w UE, powrotu owadów zapylających na grunty rolne, ograniczenia zanieczyszczeń, ekologizacji naszych miast, wspierania rolnictwa ekologicznego i innych praktyk rolniczych sprzyjających różnorodności biologicznej, a także poprawienia stanu zdrowia lasów europejskich. W ramach strategii przedstawiono konkretne działania służące wprowadzeniu europejskiej bioróżnorodności na ścieżkę odbudowy do 2030 r., w tym przekształcenie co najmniej 30 proc. europejskich obszarów i mórz w skutecznie zarządzane obszary chronione oraz przywrócenie różnorodnych elementów krajobrazu na przynajmniej 10 proc. powierzchni użytków rolnych.

Planowane działania w zakresie ochrony przyrody, zrównoważonego korzystania z niej i odbudowy jej zasobów przyniosą korzyści gospodarcze lokalnym społecznościom, co przyczyni się do powstania trwałych miejsc pracy i wzrostu gospodarczego. Na rzecz bioróżnorodności uruchomione zostaną środki finansowe w wysokości 20 mld euro rocznie – z różnych źródeł, w tym funduszy unijnych, krajowych i prywatnych.

Strategia „od pola do stołu” umożliwi przejście na zrównoważony system żywnościowy w UE, który zapewni bezpieczeństwo żywnościowe oraz dostęp do zdrowego żywienia pozyskiwanego na zdrowej planecie. Strategia przyczyni się do zmniejszenia śladu środowiskowego i klimatycznego wytwarzanego przez system żywnościowy UE oraz wzmocnienia jego odporności, a także do ochrony zdrowia obywateli i zapewnienia źródeł utrzymania podmiotom gospodarczym. W strategii określono konkretne cele dotyczące przekształcenia unijnego systemu żywnościowego, w tym zmniejszenie stosowania pestycydów i ryzyka z tym związanego o 50 proc., zmniejszenie stosowania nawozów o co najmniej 20 proc., zmniejszenie o 50 proc. sprzedaży środków przeciwdrobnoustrojowych stosowanych u zwierząt gospodarskich i w akwakulturze oraz zwiększenie udziału upraw ekologicznych w całkowitej powierzchni użytków rolnych do 25 proc. W strategii zaproponowano również ambitne środki mające zapewnić, aby najprostszymi wyborami dla obywateli były wybory zdrowe; środki te obejmują ulepszone etykietowanie, lepiej zaspokajające potrzeby konsumentów w zakresie informacji na temat zdrowej i zrównoważonej żywności.

Europejscy rolnicy, rybacy i producenci akwakultury odgrywają kluczową rolę w przechodzeniu na bardziej sprawiedliwy i zrównoważony system żywnościowy. Otrzymają oni wsparcie w ramach wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa za pośrednictwem nowych źródeł finansowania i ekoprogramów w celu stosowania zrównoważonych praktyk. Zrównoważony rozwój jako znak rozpoznawczy Europy otworzy nowe możliwości biznesowe i przyczyni się do dywersyfikacji źródeł dochodów europejskich rolników i rybaków.

Przedstawione dwie strategie – jako zasadnicze części Europejskiego Zielonego Ładu przyczynią się również do ożywienia gospodarczego. W kontekście koronawirusa mają one zwiększyć odporność naszych społeczeństw na przyszłe pandemie i zagrożenia, takie jak skutki zmian klimatu, pożary lasów, brak bezpieczeństwa żywnościowego czy ogniska epidemiczne, w tym poprzez wspieranie bardziej zrównoważonych praktyk w dziedzinie rolnictwa, rybołówstwa i akwakultury, a także poprzez ochronę dzikiej fauny i flory oraz zwalczanie nielegalnego handlu dziką fauną i florą.

Więcej informacji na stronie: www.ec.europa.eu